|
| Muammer Lütfi Bahşi |
|
Doğumu: 1903, Ödemiş Ölümü: 30 Mayıs 1947, Ödemiş/ İzmir
Muammer Lütfi Bahşi 1903 Yılında Ödemişte doğdu. Müderris Lûtfî Efendinin oğludur. İlk ve orta öğrenimini Ödemiş Rüşdiye ve İdadîsinde yaptı. Arapça, Farsça öğrendi. İstanbul İlâhiyat Fakültesini (1927), ardından Hukuk Fakültesini bitirdi (1929). Antalya, Kuşadası, Bozdoğan, Nazilli, Muğla, Ürgüp ve Demirci'de hâkimlik yaptı. Sürekli yer değiştirmeden rahatsız olarak istifa etti. Ölümüne kadar memleketi Ödemiş'te avukatlık yaptı. Cumhuriyet devri Türk şiirinde Yedi Meş'aleciler diye anılan şâirler gurubuna katıldı. Meslekî zorunlulukları, çalışmalarına uygun bir ortam bulamaması yüzünden sesini gerektiği gibi duyuramadı. Şiirlerinde arûz ve hece ölçüleriyle millî konuları işledi. Daha sonra serbest nazma yöneldi. Şiirlerini İzmir'de Ahenk, Sada-yi Hak, Yeni Gün gazeteleriyle Mahfel, Nazikter, Hilâl, Şark, Anadolu, Yurt, Yanık, Servet-i Fünûn, İçtihad, Yeni Ses ve Antalya Halkevi'nin çıkardığı Türk Denizi dergilerinde yayımladı. Yedi Meşale kitabının yayımlanmasından ardından, arkadaşları ve Yusuf Ziya Ortaç'la Meşale dergisini çıkardılar (8 sayı, 1928).
Eserleri
Şiir : Yedi Meş'ale (Altı arkadaşı ile, 1928), Türk Akdeniz , İlk Kurşun
http://www.yasamoykusu.com/biyografi-1743-Muammer_Lutfi_Bahsi
http://www.edebiyatfakultesi.com/muammer-lutfi-bahsi.htm
http://www.bilgiustam.com/yedi-mesale-toplulugu/
MUAMMER LÜTFİ BAHŞİ
Doğumu: 1903- Ödemiş
Vefatı: 30 Mayıs 1947- Ödemiş
Ödemişli hukukçu ve şair olan Muammer Lütfi Bahşi, (1) Ödemiş’in tanınmış bilim adamlarından Müderris Lütfî Efendi’nin oğludur.
Babası, Konya-Taşkent’li Hacı Mehmet oğlu Müderris Hacı Lütfi Efendi’dir. Hacı Lütfi Efendi’nin annesi Konyalı “Karagülle” ailesinden olup,bu aileden Hulki Karagülle bir dönem CHP milletvekilliği yapmıştır.(2)
Hacı Lütfi Efendi,İstanbul’da Nuruosmaniye Medresesinde tahsil görüp icazet (diploma) almıştır.Kırk yaş civarında Ödemiş’e gelip,Helvacı oğlu Medresesinde müderrislik yapmağa başlamıştır.(3)
Ödemiş Kadısı Mustafa Efendinin kızı Naile hanımla evlendi.Eşinin dayısı Genevli Hacı Raif Efendi de Ödemişte müftülük yapmıştır.
Müderris Hacı Lütfi Efendi,devrin önemli bir din adamı olarak, halk arasında Ekin Pazarı Camii olarak bilinen caminin kurucuları arasındadır. (4)
Cumhuriyetin 3. Diyanet İşleri Reisi Ahmet Hamdi Akseki, Lütfi Efendi’nin Ödemişte öğrencisi olmuştur.Daha sonra İstanbul’a giderek öğrenimine orada devam etmiştir.
Lütfi Efendi, Bezdegüme ( Yolüstü) köyünden Hamit Ağa’dan, 40 dönüm tarla satın alıp, bağ yapmıştır.Köyde herkesle selamlaşması ve hediyeleşmesiyle hatırlanır ki her ikisi de sünnettir.
Hacı Lütfi Efendi-Naile Hanım çiftinin çocukları:
1-Muammer Lütfi Bahşi (şair-hukukçu)
2-Muzaffer Bahşi ( 1905-1967)
3- Mükerrem Bahşi ( 28 yaşında intihar ederek ölmüştür)
4- Evlatlığı Muazzez hanım
Şair Muammer Lütfi Bahşi Bey, İlk ve orta öğrenimini Ödemiş Rüştiye ve İdadîsinde yaptıktan sonra İstanbul İlâhiyat Fakültesine devam ederek 1927 yılında bitirdi. Ardından Hukuk Fakültesine başlayıp 1929 tarihinde mezun oldu.İstanbul’da 10 yıl süren öğrencilik hayatında devrin önemli edebiyatçılarıyla tanıştığını düşünebiliriz.Daha sonra toplam 15 sene kadar hakim olarak Antalya, Kuşadası, Bozdoğan, Muğla, Ürgüp, Demirci ve Nazilli’de görev yaptı. Son görev yeri Bozdoğan’da bir kişiye yalancı tanıkların beyanıyla ceza verir.Sonra olayın aslını öğrenince üzüntüsünden hakimlik mesleğini bırakarak Ödemişe gelip ve vefatına kadar avukatlık yapmıştır.(5)
Eşi Hüsniye Hanım, Manisa-Kulalı olup Ödemiş’te hakim olarak görev yapan dayısının yanında kalıyordu.Bu vesile ile tanışıp evlenmişlerdir.
Şairimiz, vefat ettiği yıl ikinci askerliği çıkar.Muhtemelen seferberlik tatbikatı gereği olmalıdır.Ezine’de üç buçuk ay ikinci askerliğini yapıp, Ödemiş’e döner.Askerlik dönüşü ,çok genç yaşta kalp krizinden vefat edip, Dombaklı Mezarlığına defnedildi.Dombaklı mezarlığı kaldırıldığı için, bu gün şairimizin mezarı yoktur.
O’nun ,şiirlerini “HEVENK” (6) ismini düşündüğü bir kitapta toplama isteği vardı.
Muammer Lütfi Bahşi- Hüsniye Hanım çiftinin çocukları:
1- Kızı Güler saygılı- öğretmen Hikmet Saygılı’nın eşidir.
2- Kızı Ediz Türk-Turizmci vali olarak tanınan Özer Türk’ ün eşidir.
3- Kızı Ayfer Bekiroğlu- MKE silah daire başkanlığı yapmış, Mehmet Bekiroğlu’nun eşidir.
Muammer Lütfi Bahşi, şiirlerinde arûz ve hece ölçüleriyle millî konuları işledi. Sonra serbest nazma yöneldi.O’nun asıl şöhreti ve önemi, edebiyatımızda Yedi Meşaleciler diye tanınan edebiyatçılardan birisi olmasıdır.
Servet-i Fünun Dergisi'nin 22 Mart 1928 tarihli sayısında, “ Yedi Meşale ” isminde bir kitap çıkaracaklarını duyurdular ve kitap Nisan ayında piyasaya çıktı.Bu kitapta eserlerini yayınladılar ve edebiyat anlayışlarını dile getirdiler. Yedi Meşalecilerin amacı, "Memleketimizde son edebî cereyanları gösterecek toplu bir eser vücuda getirmek" tir. Türk Edebiyatının, asırlarca doğu edebiyatını Tanzimat'tan sonra da Batı edebiyatını taklit ettiğini öne sürerek, artık kendine dönme vaktinin geldiğini öne süren “öze dönüşçü” bir oluşumdur.
Beş Hececiler'e tepki olarak ortaya çıkan Yedi Meşaleciler , 1928 yılında yayınladıkları ve ancak sekiz sayı çıkabilen “Yedi Meşale” adlı dergi ile adlarını edebiyat dünyasına duyuran altı şair ve bir öykü yazarından oluşan yedi kişilik topluluktur.(8) Bunlardan Kenan Hulusi Koray sadece öykü yazmıştır.
Topluluk şu isimlerden oluşmaktadır.
1- Muammer Lütfi Bahşi: 1903- Ödemiş - 30 Mayıs 1947- Ödemiş.İstanbul Hukuk Fakültesinde okudu.
2-Sabri Esat Siyavuşgil: 1907 İstanbul-1968 İstanbul.İstanbul Hukuk Fakültesinde okudu.
3-Ziya Osman Saba: 1910 İstanbul-1957 kalp krizinden dolayı vefat etti..İstanbul Hukuk Fakültesinde okudu.
4-Yaşar Nabi Nayır: 1908 Üsküp-1981 Galatasaray Lisesinde okudu.
5-Vasfi Mahir Kocatürk: 1907 Gümüşhane-1961.Kalp krizi sonucunda vefat etti..İstanbul Darüşşifa Lisesinde okudu.
6-Cevdet Kudret Solok:1907 İstanbul-1992.İstanbul Hukuk Fakültesinde okudu.
7-Kenan Hulisi Koray: 1906 İstanbul-1943 Adapazarı. İstanbul Edebiyat Fakültesinde okudu.Askerlik görevini yaptığı sırada Adapazarı’nda tifüsten öldü.
Yaşar Nabi Nayır, Vasfi Mahir Kocatürk o yıllarda lise öğrencisi iken diğerleri İstanbul Üniversitesi öğrencisidir ve bunlardan Kenan Hulisi Koray,Edebiyat Fakültesi öğrencisi iken diğer dördü Hukuk Fakültesi öğrencisidir. 1928 yılında Yedi Meşale kitabını çıkardıklarında 18-25 yaş aralığında yedi gençtirler. Muammer Lütfi Bahşi,25 yaşıyla en büyükleridir.
Muammer Lütfi Bahşi, şiirlerini; İzmir'de Ahenk, Sada-yi Hak, Yeni Gün gazeteleriyle Mahfel, Nazikter, Hilâl, Şark, Anadolu, Yurt, Yanık, Servet-i Fünûn, İçtihad, Yeni Ses ve Antalya Halkevi'nin çıkardığı Türk Akdeniz dergilerinde yayımladı.
Eserleri :
Şiir : Yedi Meş'ale (Altı arkadaşı ile birlikte çıkardığı dergi,8 sayı, 1928)
Türk Akdeniz Dergisi, Antalya
İlk Kurşun ,Ödemiş Halkevi yayımı seri:1,1947 (7)
DİP NOTLAR:
(1) Bahşi kelimesi,Orta Asya Türkçesinde “ hoca” demektir.Müderris ise “ders veren” anlamında bu günkü hoca,öğretmen kelimelerinin karşılığıdır.
(2)İzmir’de Lütfi Efendi’nin akrabaları vardır.Kayınbiraderinin oğlu meşhur yazar Raif Cilasun,kız kardeşinin oğlu iç hastalıkları uzmanı doktor Hüsnü Aydıner gibi.
(3) Bu medrese Helvacı oğlu ailesine ait olup, İş Bankası’ndan başlayıp kasaphanenin kuzeyini tamamıyla kapsıyordu.
(4) Hacı Abdi Ağa Camisi önce Hacı Abdi Ağa Mescidi olarak hizmet vermiş. Ödemiş kaymakamı Hilmi Bey,Mescidi yıkıp yolu genişletmeyi ve yeni bir camii yaptırmayı düşünmüş. O sırada yüzde bulunan Çakırcalı Mehmet Efe’ye bu konuda ricada bulunmuş. Çakırcalı Beydağlı Hacı Ali Ağa’yı ziyaret edip bu işe önderlik etmesini ister. Sonuçta Müderris Hacı Lütfi Efendi, Kınnapçı Hacı Mehmet Ağa, Beydağlı Hacı Ali Ağa, Mısırlı Hacı Süleyman Efendi ve Urgancı Hafız Sadık’tan oluşan bir komisyon kurulur.1 Eylül 1904 tarihinde temeli atılarak 1910 yılında bitirilmiş. Caminin ilk imamı da Lütfi Efendi’nin talebesi olan Edip Hoca’dır ki Ekin Pazarı civarda bir bakkal dükkanı vardı.
(5)Ödemiş’in meşhur simalarından gazeteci-yazar Mustafa Erdal, Muammer Lütfi Bahşi’nin Ödemiş’te avukatlık yaptığı dönemde katipliğini yapmıştır.
dükkânı vardı.
(6) Hevenk: bir ipe veya çubuğa bağlanmış meyve bağı demektir.Hevenk kelimesinin yerine Ödemiş’te germe kelimesi kullanılır.Üzüm asmaları budanırken bir yıl önceki uzun ve canlı dallardan birkaç tanesi bırakılır.Bu dallar ,telle başka ağaçlara veya sırıklara gerilerek bağlanır.Germe adı da buradan gelir.Üzümler sarı altın gibi beşi bir yerde gibi bu germelerde sarkar.Babasının Yolüstü Köyünde bağı olan ve bağcılığın altın devrini yaşadığı o yıllarda şairimiz,güzel bir isim bulmuş.
(7) Beş hececiler konuşma dilini Ziya Gökalp’in teşvikiyle edebiyat dili yapmışlar ve hece vezniyle şiir yazmışlardır ki edebiyatımız açısından önemlidir. Hecenin bu beş şairi; Orhan Seyfi Orhon,Enis Behiç Koryürek,Halit Fahri Ozansoy,Yusuf Ziya Ortaç ve Faruk Nafiz Çamlıbel’dir
(8) İlk Kurşun konusunda yazılan ilk kitaplardan biri olan bu eserin,tekrar yayınlanmasında- Ödemiş tarihi açısından-büyük yarar v
|
|
