|
| CAFERAKİ HALAZARİ-SÖKELİ CAFER EFE |
|
Caferaki’nin Germencik baskını
ve ölüm tarihi hakkında,bazı kaynaklarda,
3 Temmuz,bazılarında 5 Temmuz,
bazı kaynaklarda da ve
birlikte mücadele ettiği arkadaşları tarafından ise,
19 Temmuz 1919 tarihi belirtilmektedir..
Caferaki hakkında çeşitli kaynaklarda
hemen hemen benzer anlatılar vardır..
Babası Rumlar tarafından kesilmiştir.
Girit’te,kiliseye gitmediği için,kendisi ile tartışan
Rum Papazı öldürmüş ve dağa kaçmıştır..
Daha sonra Loran Köyünden bir Rum kızına aşık olur
ve evlenmeye karar verir.
Düğün kilisede yapılır ve Caferaki vaftis olur.
Ayin bittikten sonra din gereği Caferaki,
insan boyu büyüklüğündeki içi şarap dolu
fıçı içine üç defa batırılır.
Bu işlemin üç hafta daha tekrarlacağını bilen Caferaki
yine dağlara kaçarak saklanır.
Yine yakalanarak kiliseye getirilir..
Özetle,sonunda,ben Müslümanım der
ve Papazı öldürür.
Bunun üzerine Girit’ten Bodrum’a daha sonra da
Söke’ye yerleşir.(Kaynak:giritlilerblokspot)
***
Milli Mücadele döneminin en ateşli günlerinde,
Aydın bölgesinde Kuvayı Milliye iyice teşkilatlanmıştır.
Ve yurt savunması için ,
Türk evlatları bir çatı altında toplanmaya başlamışlardır..
Bu dönemde,Söke civarında,ücret karşılığı,
çeşitli mekanlarda fedailik yapan
ve yerli Rum’lar ile çatışmalara karışıp,
dağa çıkan Caferaki’ye,
Anadolu’daki Beyler haber gönderirler ki,
Demirci Mehmet Efe’nin yanına gitsin diye..
Yani onunla birlik olmasını isterler..
Caferaki Halazari,
Demirci Mehmet Efe’nin bayrağı altına girmez..
”Ben and içtim, Girit’ten kaçtım
kendi bayrağımın altında çalışacağım.” der.
Demirci Efe …”Öyleyse sana biraz Kızan göndereyim
diye haber yollar..
Caferaki:”…Lüzum yok, çünkü Türkçe bilmiyorum,
ben bulurum adamlarımı” diye
Demirci Mehmet Efe’ye cevap gönderir..
Bundan sonra Caferaki,
bir Bayrak açarak etrafına kızanlarını toplar.
Kızanlarının ikisi hariç hepsi Giritli’dir
ve Giritli’ce konuşurlar.
Böylece hem Yunanlılar tarafından tanınmazlar
hem de istihbarat imkânı kazanırlar.
Etrafına topladığı belli başlı adamları şunlardır:
1- Vahi Petros Mustafa
2- Meleko Mustafa
3- Ters İrızvan
4- Zürap Hasan’ın Oğlu Akif
5- Çakır Hüseyin
6- Zonubu Mustafa
7- Çoban Hüseyin
8- Arif Ağa
9- Çendane Hasan
I0- Arapaki (Arap)
Ayrıca,
Haydaraki,
Sekeryono Hasan Ağa,
Yavrum Sali,
Osmanyo,
Kürt İbrahim Efe,
Kürt Mehmet Efe,
Hasso Mehmed’in oğlu Halil
Tahtacı Selim Çavuş
Arap Ahmet Efelerde
Caferaki ile baskınlar yapmışlardır..
Girit’li Caferaki Halazari artık
Sökeli Cafer Efe’dir ve bu kızanlarla birlikte,
Yunanlılara, Söke ve havalisindeki
yerli hainlere karşı mücadeleye başlar..
19 Temmuz 1919’da Germencik’te baskına giderken,
Çerkez Ahmet isimli başka bir efe ile karşılaşırlar.
Caferaki’ye bu adam Yunan muhbiri,
baskından vazgeçelim deselerde,o benden korkar,
ihbar edemez der.Netice itibari ile,ihbar sonucu,
pusuya düşürülerek hem kendisi hemde
yanındaki kızanlardan bazıları katledilmiş,şehit olmuştur..
Kaynak:(Özet)Doç.Dr. Dr. Hüseyin YALTIRIK..
(Milli Mücadele döneminden sonra,Yunanistan’a giden,
Sökeli Uzun Canbazaki lakaplı,Abidin Canbazoğlu,
bir müzede Caferaki’nin başının sergilendiğini gördüğünü söylediği,
çeşitli kaynaklarda anlatılmaktadır.Ancak,bu konu hakkında
her hangi bir resmi belge bugüne kadar yayınlanmamıştır)
Fotoğraf:Nazilli Etnografya Müzesinden.. |
|
|
